زنبورها چگونه به طبیعت کمک می‌کنند! چگونه با آن‌ها دوست شویم؟

چرا زنبورها مهم هستند؟

زنبورها، به ویژه زنبور عسل، به عنوان مهم‌ترین گرده‌افشان‌ها شناخته می‌شوند. آن‌ها با جابجایی گرده از یک گل به گل دیگر، به باروری گیاهان و تولید میوه و دانه کمک می‌کنند. این فرآیند برای تولید بسیاری از محصولات کشاورزی، از جمله میوه‌ها، سبزیجات، آجیل و دانه‌ها، ضروری است.

بدون زنبور ها، تنوع زیستی و امنیت غذایی ما به شدت به خطر می‌افتد. علاوه بر کشاورزی، زنبور ها نقش مهمی در حفظ اکوسیستم‌های طبیعی نیز ایفا می‌کنند. آن‌ها با گرده‌افشانی گیاهان وحشی، به حفظ تنوع گیاهی و پایداری اکوسیستم‌ها کمک می‌کنند.

تهدیدات پیش روی زنبورها:

جمعیت زنبورها در سراسر جهان با تهدیدات متعددی روبرو است که مهم‌ترین آن‌ها عبارتند از:

• از بین رفتن و تکه‌تکه شدن زیستگاه: توسعه‌ی شهری، کشاورزی فشرده و تغییر کاربری اراضی، زیستگاه‌های طبیعی زنبور ها را از بین برده و آن‌ها را با کمبود غذا و مکان مناسب برای لانه‌سازی مواجه کرده است. به طور مثال در شرق انگلستان، ۱۷ گونه زنبور به طور منطقه‌ای منقرض شده‌اند و بسیاری دیگر در خطر انقراض هستند.
• استفاده از آفت‌کش‌ها: استفاده‌ی بی‌رویه از آفت‌کش‌ها، به ویژه نئونیکوتینوئیدها، تأثیرات مخربی بر سیستم عصبی زنبور ها دارد و می‌تواند منجر به مرگ آن‌ها شود.
• تغییرات اقلیمی: تغییرات آب و هوایی، مانند افزایش دما، خشکسالی و تغییر الگوهای بارندگی، می‌تواند بر چرخه‌ی زندگی زنبور ها و دسترسی آن‌ها به منابع غذایی تأثیر منفی بگذارد و تنوع زیستی محلی را تحت تاثیر قرار دهد.
• بیماری‌ها و انگل‌ها: بیماری‌ها و انگل‌هایی مانند کنه‌ی واروآ و بیماری نوزما، سلامت زنبور ها را تهدید می‌کنند و می‌توانند باعث کاهش جمعیت آن‌ها شوند.

چگونه می‌توانیم به زنبورها کمک کنیم؟

خوشبختانه، اقدامات زیادی وجود دارد که می‌توانیم برای کمک به زنبور ها انجام دهیم:

۱. ایجاد باغ و فضای سبز دوستدار زنبور:

• کاشت گیاهان گلدار متنوع: گیاهانی با گل‌های متنوع و رنگارنگ بکارید که در طول سال، به خصوص از مارس تا اکتبر، گل می‌دهند و منابع غذایی مداوم برای زنبور ها فراهم می‌کنند. از فصل زمستان برای برنامه‌ریزی یک باغ پر از گیاهان غنی از شهد استفاده کنید. گیاهان بومی منطقه خود را در اولویت قرار دهید. زنبورها به ویژه گل‌های سنتی باغ‌های کلبه‌ای و گل‌های وحشی بومی را دوست دارند.
• استفاده از گیاهان غنی از شهد و گرده: گیاهانی مانند اسطوخودوس، رزماری، گل آفتابگردان، گل گاوزبان، نعناع و انواع درختان میوه برای زنبور ها بسیار جذاب هستند.

• خودداری از استفاده از آفت‌کش‌ها: از استفاده از آفت‌کش‌ها، به ویژه در زمان گلدهی گیاهان، خودداری کنید. در صورت نیاز به استفاده از آفت‌کش، از محصولات ارگانیک و کم‌خطر استفاده کنید و آن‌ها را در ساعات غیرفعالیت زنبور ها (صبح زود یا عصر) اسپری کنید.
• فراهم کردن مکان برای لانه‌سازی: بخشی از باغ خود را به صورت طبیعی رها کنید تا زنبور های وحشی بتوانند در آنجا لانه‌سازی کنند. می‌توانید همچنین لانه‌های مصنوعی برای زنبور ها بسازید یا خریداری کنید.
• ایجاد منبع آب: یک ظرف کم‌عمق پر از آب با سنگ یا قطعات چوب در آن قرار دهید تا زنبور ها بتوانند از آن آب بنوشند.

۲. مهمان‌نوازی با شکر (در مواقع ضروری):

اگر زنبوری خسته بر روی زمین دیدید، می‌توانید با مخلوط کردن دو قاشق چای‌خوری شکر سفید دانه‌دار با یک قاشق چای‌خوری آب و قرار دادن آن بر روی یک بشقاب یا گل، به او کمک کنید. از شکرهای دیگر خودداری کنید و در صورتی که زنبور در حال استراحت به نظر می‌رسد، بگذارید در آرامش باشد. این کار فقط باید در مواقع اضطراری انجام شود و نباید به یک رویه تبدیل شود.

۳. آشنایی با زنبورهای محلی:

با دانلود نمودارهای شناسایی زنبور ها، به شناخت زنبور های باغ خود بپردازید و ببینید چندتا از آن‌ها را می‌توانید شناسایی کنید. این کار به شما کمک می‌کند تا تنوع زیستی محیط خود را بهتر بشناسید.

۴. انتخاب عسل پایدار:

زنبورداری می‌تواند به جمعیت‌های وحشی کمک کند. در انتخاب عسل، سعی کنید از زنبورداران محلی و پایدار خریداری کنید. این کار به شما کمک می‌کند که از مشکلات ناشی از آفت‌کش‌ها جلوگیری کنید و همچنین انتشار کربن ناشی از حمل عسل به سوپرمارکت محلی‌تان کاهش یابد. علاوه بر این، کاهش مصرف عسل به نفع جمعیت زنبور ها خواهد بود.

۵. افزایش آگاهی عمومی:

با صحبت کردن با دوستان، خانواده و همسایگان خود در مورد اهمیت زنبور ها و تهدیدات پیش روی آن‌ها، به افزایش آگاهی عمومی کمک کنید. در شبکه‌های اجتماعی و سایر رسانه‌ها در مورد اهمیت حفاظت از زنبور ها اطلاع‌رسانی کنید.

۶. حمایت از سازمان‌های حفاظت از محیط زیست:

با حمایت مالی یا داوطلبانه از سازمان‌هایی که در زمینه حفاظت از زنبور ها و محیط زیست فعالیت می‌کنند، به آن‌ها در انجام مأموریت خود کمک کنید.

۷. کاهش اثرات منفی بر محیط زیست:

با کاهش مصرف انرژی، استفاده از وسایل حمل و نقل عمومی یا دوچرخه، و کاهش تولید زباله، به کاهش اثرات منفی خود بر محیط زیست و تغییرات اقلیمی کمک کنید.

در نهایت، با رعایت نکات معرفی شده، شما می‌توانید به زنبورها کمک کنید و به این ترتیب، نقش مهم آنها در اکوسیستم را حفظ نمایید. زنبور ها به کمک شما نیاز دارند؛ بیایید برای حفظ آن‌ها گام برداریم!