خانه و خانواده اولین مدرسه کودک است و والدین، به‌ویژه مادر، نقش کلیدی در آماده‌سازی کودک برای مواجهه با دنیای بیرون دارند. در اینجا 6 مهارت حیاتی در کودکان را می آموزیم که باید به مرحله رشد و تعالی برسد و مادر به‌عنوان اولین الگوی کودک، نه‌تنها از نظر فیزیکی، بلکه از نظر عاطفی و روانی نیز برای کودک تاثیر حیاتی دارد و میتواند نقش بسزایی در به ثمر رسیدن این خصیصه ها داشته باشد.
کودک بسیاری از رفتارها و مهارت‌ها را از طریق تقلید از مادر یاد می‌گیرد، نه صرفاً از طریق نصیحت‌های مستقیم.
برخی مهارت‌های زندگی هستند که کودک تنها از والدین خود می‌آموزد و مدرسه نمی‌تواند جایگزین مناسبی برای آموزش این مهارت‌ها باشد. در این مقاله، با کمک مرشد تربیتی زینب عبدالوهاب، به بررسی 6 مهارت حیاتی در کودکان می‌پردازیم که کودک فقط از والدین خود یاد می‌گیرد.
1. مهارت مدیریت و حفظ پول
کودک باید از سنین پایین یاد بگیرد که پول به‌راحتی به دست نمی‌آید و نباید آن را به‌راحتی هدر داد. آموزش مدیریت مالی به کودک یکی از مهم‌ترین مهارت‌هایی است که والدین باید به آن توجه کنند.
- چگونه این مهارت را آموزش دهیم؟
- از یک قلک زیبا استفاده کنید و به کودک یاد دهید که پس‌انداز کند. می‌توانید به او کمک کنید تا پول‌های کوچکی را که به عنوان هدیه یا عیدی دریافت می‌کند، در قلک خود جمع کند. پس از مدتی، این پول‌ها را به چیزی ارزشمند تبدیل کنید تا کودک اهمیت پس‌انداز را درک کند.
- به کودک بیاموزید که اسراف نکردن نه‌تنها در پول، بلکه در استفاده از منابعی مانند آب و غذا نیز اهمیت دارد. آیات قرآن و احادیث می‌توانند به عنوان راهنما در این زمینه استفاده شوند.
2. مهارت اعتماد به نفس و اتکا به خود
کودک باید از سنین پایین یاد بگیرد که به خود متکی باشد. این مهارت نه‌تنها به او کمک می‌کند تا در زندگی شخصی موفق باشد، بلکه در آینده شغلی او نیز تأثیرگذار است.
- چگونه این مهارت را آموزش دهیم؟
- از سن دو سالگی، کودک را تشویق کنید تا کارهای کوچک مانند پوشیدن لباس یا مرتب کردن اسباب‌بازی‌هایش را خودش انجام دهد.
- به مرور، مسئولیت‌های بیشتری مانند مرتب کردن تخت یا آماده کردن کیف مدرسه را به او بسپارید. این کارها به کودک کمک می‌کند تا احساس استقلال کند.
- اگر کودک در انجام کارها وابسته بماند، در آینده ممکن است در محیط کار یا زندگی شخصی دچار مشکل شود.
3. مهارت دفاع از خود
کودک باید یاد بگیرد که چگونه از خود در برابر آزارهای جسمی و روحی دفاع کند. این مهارت به او کمک می‌کند تا در محیط‌های مختلف مانند مدرسه یا پارک، از خود محافظت کند.
- چگونه این مهارت را آموزش دهیم؟
- به کودک بیاموزید که در مواجهه با آزار دیگران، ابتدا از زبان بدن و کلمات قاطع استفاده کند. مثلاً بگوید: «من اجازه نمی‌دهم این کار را انجام دهی.»
- اگر آزار ادامه پیدا کرد، کودک باید یاد بگیرد که از بزرگ‌ترها کمک بگیرد.
- ثبت‌نام کودک در کلاس‌های ورزشی مانند کاراته یا تکواندو نیز میتواند به او در دفاع از خود کمک کند، اما باید به او تأکید کنید که تنها در شرایط ضروری از این مهارت‌ها استفاده کند.
4. مهارت برقراری ارتباط با دیگران
کودک باید یاد بگیرد که چگونه با افراد خارج از خانواده ارتباط برقرار کند. این مهارت به او کمک می‌کند تا در جامعه موفق باشد و روابط سالمی با دیگران داشته باشد.
- چگونه این مهارت را آموزش دهیم؟
- به کودک بیاموزید که به دیگران احترام بگذارد و با ادب رفتار کند.
- او را از سنین پایین به محیط‌های اجتماعی ببرید تا با افراد مختلف تعامل داشته باشد.
- به کودک یاد دهید که چگونه از مهمانان استقبال کند، به بزرگ‌ترها احترام بگذارد و با کودکان کوچک‌تر مهربان باشد.
5. مهارت متقاعد کردن دیگران
کودک باید یاد بگیرد که چگونه نظر خود را به دیگران منتقل کند و در عین حال، به نظرات دیگران نیز احترام بگذارد. این مهارت به او کمک می‌کند تا در آینده فردی موفق و با اعتماد به نفس باشد.
- چگونه این مهارت را آموزش دهیم؟
- به کودک بیاموزید که با آرامش و بدون فریاد زدن، نظر خود را بیان کند.
- از سن سه سالگی، به او کمک کنید تا افکارش را به‌صورت منظم و مرحله‌به‌مرحله بیان کند.
- به کودک اجازه دهید در تصمیم‌گیری‌های کوچک خانواده مشارکت کند تا اعتماد به نفس او تقویت شود.
6. مهارت مدیریت و کنترل احساسات
کودک باید یاد بگیرد که چگونه احساسات خود را شناسایی و کنترل کند. این مهارت به او کمک می‌کند تا در آینده فردی با سلامت روان باشد.
- چگونه این مهارت را آموزش دهیم؟
- به کودک اجازه دهید احساسات خود را بیان کند و هرگز او را به خاطر احساساتش مسخره نکنید.
- زمانی که کودک ناراحت یا عصبانی است، با آرامش با او صحبت کنید و به او کمک کنید تا احساسات خود را درک کند.
- از روش‌هایی مانند نوازش سر یا در آغوش گرفتن استفاده کنید تا کودک احساس امنیت کند و راحت‌تر درباره احساساتش صحبت کند.
نتیجه این موضوع
والدین نقش اساسی در آموزش مهارت‌های حیاتی به کودک دارند. این مهارت‌ها نه‌تنها به کودک کمک می‌کند تا در زندگی شخصی موفق باشد، بلکه او را برای مواجهه با چالش‌های آینده آماده می‌کند. با آموزش این مهارت‌ها، می‌توانید فرزندی مستقل، با اعتماد به نفس و مسئولیت‌پذیر پرورش دهید.
با توجه به اهمیت این موضوع، والدین باید زمان و انرژی کافی را برای آموزش این مهارت‌ها به کودک اختصاص دهند و از روش‌های مناسب برای تقویت این مهارت‌ها استفاده کنند. این کار نه‌تنها به رشد فردی کودک کمک می‌کند، بلکه باعث ایجاد رابطه‌ای قوی و سالم بین والدین و کودک و پایه گذار مهارت حیاتی در کودکان خواهد بود.
همچنین پیشنهاد میکنیم مطلب “فواید در آغوش گرفتن کودک و نوازش سر او چندین بار در روز“ را هم مطالعه کنید.
